Hinduizm — źródła, podstawy filozoficzne
Hinduizm — źródła, podstawy filozoficzne. Współczesne Indie w aspekcie społecznym i kulturowym łączą w sobie dwa odrębne światy. Z jednej strony kraj ten kultywuje prastarą tradycję i kulturę, która swymi korzeniami sięga trzy i pół tysiąca lat wstecz, z drugiej zaś znajdujemy w nim wyraźne elementy społeczeństwa industrialnego i post industrialnego. Coraz częstszym krajobrazem tego kraju stają się centra przemysłowe, rozwija się handel, w siłę rośnie przemysł zbrojeniowy. W świecie kultury i edukacji rozwija się szczególnie prężnie kinematografia i szkolnictwo. Jest to jednak wycinek rzeczywistości opisujący największe aglomeracje miejskie Indii przesiąknięte kulturą europejską z silnymi wpływami post-kolonizatorskimi. Nie brakuje wśród nich obrazu nędzy i porażająco niskich standardów życia, które hindusi akceptują z dużą pokorą, rozumianą jako konsekwencje karmiczne wcześniejszych wcieleń. Ta rzeczywistość przedstawia się jednak w sposób dużo bardziej spójny i jednolity jako element krajobrazu wiejskiego. — Ten stanowi jakby odrębny świat rządzący się sanatanadarmą (wiecznym prawem). W znacznej mierze obowiązuje w nim system kastowy, a życiu spokojny rytm wyznaczają praktyki religijne, pełne obrzędowości, składanych ofiar i licznych form praktyk ascetycznych (jogi). To właśnie ta rzeczywistość będzie obszarem naszych poszukiwań odpowiedzi na pytanie czym w istocie swojej jest hinduizm i jakie są jego korzenie.
Indie zamieszkuje ponad miliard mieszkańców, z czego 80% stanowią osoby uważające się za hinduistów. Istnieją tam cztery grupy społeczne według porządku ortodoksyjnego tzw. wamy, często mylnie nazywane kastami. Wama oznacza barwę. Odnosi się ona do koloru skóry i hierarchii społecznej z racji urodzenia. Kasty (jati) odnoszą się do statusu społecznego wynikającego z urodzenia, ale jeszcze bardziej do funkcji, zawodu wykonywanego w danej rodzinie od pokoleń. Wamy mają charakter pierwotny, kasty — wtórny i są uważane przez ortodoksyjnych braminów za przejaw zepsucia społecznego. Ma się ono przejawiać w rozwarstwieniu społecznym, które rośnie, podczas gdy wamy, jako wzorzec porządku społ. pozostają niezmienne.
Termin hinduizm pochodzi od indoaryjskiego słowa oznaczającego morze (sindhu), stosowanego również na oznaczenie rzeki Indus. Persowie posługiwali się tym terminem na oznaczenie ziem na wschód od rzeki Indus. Używali oni wówczas formy skróconej tego słowa w postaci hind. Początkowo dolina Indusu (obecny Pakistan i północno-zachodnia część dzisiejszych Indii) była zasiedlana przez wysoko rozwiniętą cywilizację, której upadek zaczyna się w 1600 r. p.n.e.. Zakładali ją Aijowie, przedstawiciele rodziny rodziny Indoeuropejczyków. Tysiąc lat później ludność rolnicza zasiedlająca te obszary została zasymilowana z Ariami, indoeuropejskim ludem wędrownych wojowników. Współcześnie używane słowo hinduizm jest stosunkowo młode, bo nadane przez kolonizatorów w XIX w. na określenie systemu religijnego. Religia ta biorąc pod uwagę geograficzną ekspansję, obecna jest i wywodzi się z Indii. Nie jest to jednak kraj jednej religii. Jej wyznawców znajdziemy w całej Azji, szczególnie ze względu na różne historyczne odłamy, jak buddyzm, ruch Kriszny, które zostały spopularyzowane dużo później w Stanach Zjednoczonych czy Europie. Historycznie kierunek rozprzestrzeniania się tej religii przebiegał od doliny Indusu dokonując ekspansji na całe Indie.
